بی اختیاری ادرار و مدفوع ممکن است ناشی از اختلالات در عضلات کف لگن باشد، و درمان و تقویت این عضلات از طریق فیزیوتراپی یک راه حل مطمئن ارائه می‌دهد. فیزیوتراپی کف لگن یک شاخه ای از زمینه فیزیوتراپی است که به بررسی و درمان یک سیستم عضلانی پیچیده در پایین شکم، می‌پردازد. این تکنیک شامل تقویت عضلات اطراف مثانه، واژن یا آلت تناسلی، و راست‌روده می‌شود. این روش توسط متخصص فیزیوتراپی در زمینه مشکلات مثانه، روده و لگن اجرا می‌شود. در ادامه، همراه ما باشید تا با روند فیزیوتراپی کف لگن آشنا شوید.

 

کف لگن چیست؟

کف لگن یک سیستم متشکل از رباط‌ها، ماهیچه‌ها و نوارهاست که در قسمت تحتانی لگن، بین شرمگاه و دنبالچه قرار دارد. این سیستم عملکرد متعددی دارد، از جمله تثبیت اندام‌های مجاری ادراری و دفعی، جلوگیری از افتادگی مثانه (سیستول)، رحم (هیستروسل)، روده (انتروسل) و رکتوم (رکتوسل). این سیستم از ریتم‌های خودداری و تخلیه مثانه و رکتوم، و همچنین فعالیت جنسی طبیعی، حمایت می‌کند. عضلات کف لگن بیشتر در بخش داخلی قرار دارند و اغلب بدون توجه به آنها، به صورت مداوم فعالیت می‌کنند. ضعف این ماهیچه‌ها ممکن است ناشی از عدم توجه به آنها در برنامه‌های تمرینی باشد. این عضلات، همچون سایر عضلات، نیاز به استراحت و کشیدگی مناسب دارند تا به‌درستی عمل کنند.

اختلال و مشکل کف لگن چیست؟

اختلال و مشکل کف لگن به وضعیتی اطلاق می‌شود که ناتوانی در شل کردن صحیح عضلات کف لگن، منجر به مشکلات در دفع ادرار و مدفوع می‌شود. در فیزیوتراپی کف لگن، پس از انجام معاینه دقیق، برنامه درمانی مناسب برای هر نوع اختلال کف لگن فرد تدوین و اجرا می‌شود. کف لگن که از چندین عضله کوچک و سازه‌های تکیه‌گاه در اطراف مسیر ادرار، واژن و مقعد تشکیل شده است، وظیفه دفاع و محافظت از اندام‌های لگن از جمله مثانه، رحم و مقعد را برعهده دارد.

مشکلات رایج عضلات کف لگن می‌تواند ناشی از ضعف یا سفتی بیش از حد این عضلات باشد. همچنین، آنها ممکن است به دلیل ضربه یا آسیب بیش از حد کشیده یا پاره شوند.

عضلات کف لگن ضعیف

عضلات کف لگنی که دارای خاصیت کم ‌کشسانی هستند، می‌توانند منجر به بی‌اختیاری فشاری و پایین افتادن اندام لگن شوند. بی‌اختیاری فشاری ادرار USI) زمانی رخ می‌دهد که شخص در هنگام سرفه، عطسه، دویدن یا خندیدن ادرار را از دست می‌دهد.)همچنین، پایین افتادن اندام لگن وقتی رخ می‌دهد که عضلات کف لگن به اندازه کافی قوی نیستند و اندام‌های لگنی را به خوبی نگه نمی‌دارند. تمرین و تقویت این عضلات می‌تواند در درمان این مشکلات مؤثر باشد.

عضلات کف لگن سفت یا بیش از حد فعال

عضلات نه تنها نیاز به قدرت، بلکه به توانایی در شل و کشیده شدن نیز نیاز دارند. عضلات کف لگن بیش از حد فعال، مشکلاتی مانند تکرار ادرار، فشار آوردن یا عدم تخلیه کامل مثانه و روده، درد جنسی، درد لگن و مشکلات گوناگون دیگر را ایجاد می‌کنند. تشخیص صحیح این مشکلات و تدوین برنامه تمرینی تخصصی توسط متخصص فیزیوتراپی و طب فیزیکی می‌تواند در بهبود و درمان این مشکلات مؤثر باشد.

علائم و نشانه‌های شایع اختلالات کف لگن

اختلالات کف لگن معمولاً با علائم متنوعی همراه هستند. برخی از شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

نیاز مکرر و فوری به دفع مدفوع
یبوست
زور زدن هنگام دفع مدفوع
درد هنگام دفع مدفوع
ترشح ادرار
دفع ادرار دردناک
نیاز مکرر به دفع ادرار
تمایل فوری به دفع ادرار
درد در زمان مقاربت

علت دقیق اختلالات کف لگن هنوز شناخته نشده است. انجام مطالعات متعدد این اختلالات را به بیماری‌هایی مرتبط با تضعیف عضلات لگنی یا پارگی در بافت‌های پیوندی می‌اندازد. با این حال، عوامل زیر به عنوان عوامل تأثیرگذار شناخته شده‌اند:
زایمان طبیعی
ضربه به لگن
چاقی
جراحی لگن
آسیب عصبی

فیزیوتراپی کف لگن چیست؟

فیزیوتراپی کف لگن یک شاخه ای خاص از فیزیوتراپی است که برای درمان بیماری‌های ناحیه لگن استفاده می‌شود. این ناحیه شامل عضلات و اندام‌های بین ناف و ران می‌شود و می‌تواند علائم مشکلات روده، مثانه، یا اندام‌های تولیدمثلی را نشان دهد.
فیزیوتراپی کف لگن در درمان موارد زیر بسیار مؤثر است:
استرس، اضطراب یا بی‌اختیاری ادرار
بی‌اختیاری مدفوع
افتادگی مثانه، رحم یا راست‌روده
دیسپارونی یا درد جنسی
اختلالات جنسی مانند اختلال نعوظ و انزال زودرس
درد مزمن لگن و کمر

فیزیوتراپی کف لگن نیز نقش مهمی در موارد زیر ایفا می‌کند
در دوره‌های قبل و بعد از زایمان به دلیل تغییرات بدنی گسترده که حاملگی به همراه دارد.
قبل و بعد از مداخلات روی پروستات، مثانه، مجرای ادرار و رحم، هم برای اهداف پیشگیرانه و هم درمانی؛ فیزیوتراپی معمولاً به جلوگیری یا محدود کردن خطر بی‌اختیاری و افتادگی کمک می‌کند.

 

 

تکنیک‌های فیزیوتراپی لگن

بیوفیدبک

بیوفیدبک یک ابزار و روش مؤثر برای بهبود اختلالات عضلات کف لگن است که می‌تواند منجر به تقویت عضلات ضعیف یا بازآموزی عضلات بیش از حد فعال شود. استفاده از این ابزار باعث کنترل آسان فعالیت عضلات در حین ورزش و فعالیت عملکردی می‌شود و همچنین به مقابله با درد یا کاهش آن کمک می‌کند.

دستگاه بیوفیدبک اطلاعاتی را درباره زمان و میزان قدرتی که گروهی از عضلات حین منقبض یا شل شدن ایجاد می‌کنند، روی صفحه نمایش می‌دهد. الکترودهای خارجی یا پروب‌های واژینال یا رکتومی، به دستگاه بیوفیدبک متصل شده و قدرت و توان عضلات را سنجیده و اندازه ‌گیری می‌کنند. این اطلاعات برای سنجش نتیجه درمان و تعیین میزان پیشرفت درمانی بسیار مفید هستند.

 

الکتروتراپی

الکتروتراپی از تحریک الکتریکی عضلانی به منظور تقویت عضلات لگن و یادآوری نحوه عملکرد صحیح به این عضلات استفاده می‌کند. روش‌های الکتروتراپی و اولتراسوند نیز می‌توانند برای درمان مشکلاتی مانند بیش فعالی مثانه و تسکین درد در سندرم نورولوژیک موقت TNS) تحریک الکتریکی از طریق پوست) مورد استفاده قرار گیرند.

 

شاک ‌ویو تراپی

شاک‌ ویو تراپی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که به تحریک فرآیند طبیعی ترمیمی بدن کمک می‌کند و می‌تواند برای درمان درد لگنی مورد استفاده قرار گیرد.

 

تکارتراپی

تکارتراپی یک روش درمانی با دستگاه تکار است که ویژگی‌های مختلفی دارد و در حالت‌ها و مشکلات مختلف عملکردی عضلات کف لگن کمک می‌کند. این روش با افزایش جریان خون بافتی، اتساع عروقی و افزایش دمای یکنواخت عمقی ناحیه تحت درمان، به بهبود مشکلات عضلات کف لگن کمک می‌کند.

 

در صورتی که به فیزیوتراپی کف لگن نیاز دارید، به شما توصیه می‌شود که جهت بهبودی و کسب اطلاعات بیشتر، با متخصص طب فیزیکی خانم دکتر شیردل تماس بگیرید. تمامی روش‌های درمانی گفته شده توسط خانم دکتر شیردل اجرا می‌شوند.

شماره تماس:

02188053707

09911207511